علیرغم پیشرفتهای تکنولوژیک، مکانیسم های گرمایشی در حاشیه های شهرها، مناطق پایین دست و همچنین در آلونک ها و خانه های کارگری، تغییر چندانی نکرده است؛ بازگشت دود دودکش بخاری های بدسوز یا تجمع گاز مونوکسید کربن ناشی از وسایل گرمایشی خطرناک و غیراستاندارد، هر سال تعداد بسیاری از شهروندان را به کام مرگ می کشاند.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری کارگر آنلاین، هرسال زمستان، مسمومیت با گاز مونوکسید کربن، تبدیل به یک پدیده ی مرگزا می شود که جان صدها شهروند را گرفته و خانواده های بسیاری را در کنار هم، به دیار عدم رهسپار می کند.

کافیست نگاهی به آمارهای منتشر شده در ارتباط با تلفات ناشی از مسمومیت مونوکسیدکربن بیاندازیم تا دریابیم این پدیده ناگوار اجتماعی تا چه میزان بحرانی است؛ باید در نظر داشت این آمارها و اخبار، فقط مربوط به «بخش رسانه ای شده ی ماجرا» است؛ از این دست اتفاقات ناگوار و مرگبار می تواند در کلونی های کارگران مهاجر یا در بخش های روستایی و حاشیه ای اتفاق بیفتد و هرگز در رسانه ها هم درز نکند!

آمارهای رسمی از مرگ با گاز!

آمارهای رسمی نشان می دهد که میزان مرگ و میر ناشی از مسمومیت با گاز در سال جاری روندی افزایشی داشته است.

زمستان سال ۹۷، امیر حسین مهدوی، معاون پزشکی و آزمایشگاهی سازمان پزشکی قانونی کشور گفت: از ابتدای فروردین تا پایان مهر سال ۹۷، ۲۳۳ نفر بر اثر مسمومیت با گاز منوکسیدکربن، قاتل خاموش در کشور جان باختند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته با ۲۴۸ نفر ۶ درصد کاهش داشته است. ۱۷۲ نفر این قربانیان مرد و ۶۱ نفر زن بودند.

مهدوی خاطر نشان کرد: در این مدت در بین استان های کشور، تهران با ۵۳، خراسان رضوی با ۲۵ و البرز با ۱۹، رتبه های اول تا سوم مرگ های ناشی از مسمومیت با گاز منوکسیدکربن را داشتند.

وی ادامه داد: در هفت ماهه سال قبلتر (۱۳۹۶)، نیز ۲۴۸ نفر به دلیل گاز گرفتگی در کشور فوت کردند که ۱۷۵ نفر از آنها مرد و ۷۳نفر نیز زن بودند.

مهدوی در مورد گاز گرفتگی در سال ۹۶ نیز گفت: در این سال در مجموع در کشور ۷۶۶نفر به دلیل مسمومیت با گاز فوت کردند که ۵۶۴نفر از آنها مرد و ۲۰۲ نفر هم زن بودند.

در سال ۹۸، نمودارها روند صعودی داشته اند. در نیمه نخست سال قبل (۱۳۹۸)، ۲۲۳ نفر بر اثر مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن در کشور جان خود را از دست دادند، این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که آمار تلفات ۱۹۴ نفر بود، ۱۴.۹ درصد افزایش یافته است.

اما در سال جاری (۹۹) آمارها به شدت تکان دهنده تر است؛ در شش ماهه نخست سال جاری یک هزار و ۱۱۲ نفر بر اثر مسمومیت های مختلف جان خود را از دست دادند. این رقم شامل مسمومیت با گاز منوکسید کربن و مسمومیت با داروها و سموم است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۲.۷ درصد بیشتر شده است. مطابق آمارهای موجود از کل افراد فوت شده بر اثر مسمومیت در نیمه اول امسال، ۲۵۴ نفر بر اثر مسمومیت با گاز منوکسیدکربن جان خود را از دست داده اند. از این تعداد ۱۹۷ نفر مرد و ۵۷ نفر زن بودند. تعداد تلفات مسمومیت با گاز منوکسید کربن در این مدت نسبت به زمان مشابه سال قبل ۱۴.۴ درصد افزایش یافته است.

بحران در نیمه دوم سال جدی تر می شود

اما واقعیت دردناک اینجاست که بخش عمده بحران در راه است و قرار نیست با مرگ ۲۵۴ نفر، پرونده این مرگ های خاموش در سال جاری بسته شود چراکه آمارهای سازمان پزشکی قانونی کشور نشان می‌دهد بیش از ۷۰ درصد تلفات مسمومیت با گاز مربوط به نیمه دوم هر سال است، به‌نحوی که از ۷۴۹ فوتی مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در سال ۱۳۹۷، ۷۴.۱ درصد در ۶ماهه دوم سال جان خود را از دست دادند و این درصد به‌طور تقریبی در دیگر سالها نیز تکرار شده است.

هر سال با سرد شدن هوا، روند مرگ خاموش با گاز مونوکسیدکربن، شتاب بسیار می گیرد و بنابراین ۲۵۴ نفرِ فوت شده در نیمه اول سال، فقط ۳۰ درصد مرگ های ناشی از مسمومیت گاز در سال جاری هستند. با استفاده از تکنیک تطابق آماری می توانیم فرض کنیم که در نیمه دوم سال جاری حداقل ۵۹۰ نفر دیگر بر اثر مسمومیت با مونوکسید کربن جان خود را از دست خواهند داد. این رقم، یعنی احتمالِ مرگ بیش از ۵۹۰ نفر نشان می دهد که مشکل به شدت جدی است و نیازمندِ همت و همراهی مسئولان امر است.

کافیست اخبار و اطلاعات رسانه ای شده در همین یکی، دو ماهِ سپری شده از نیمه دوم سال ۹۸ را مرور کنیم. دهم آبان ماه، مسئول واحد آتش‌نشانی و خدمات ایمنی سردشت گفت: استنشاق گاز مونوکسیدکربن ۳ نفر از اهالی یکی از روستاهای این شهرستان را به کام مرگ کشاند. از قرار، شب نهم آبان، سە نفر در روستای ورده سردشت که ۶۵، ۴۵ و ۳۳ سال داشتند، در خانە باغی از توابع بخش مرکزی سردشت جان خود را بر اثر استنشاق گاز از دست دادند.

چند روز قبلتر، یعنی نوزدهم مهرماه، سخنگوی اورژانس کشور از فوت ٣ نفر درپى مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در کمالشهر خبر داد.

همین دو خبر نشان می دهد که در یک بازه حدوداً ۲۰ روزه در ابتدای پاییز امسال، حداقل ۶ نفر جان خود را بر اثر استشاق گاز از دست داده اند. بحران به شدت جدی است و قرار است حدود ۶۰۰ نفر تا پایان سال، به همین ترتیب رهسپار مرگ شوند.

آگاهی رسانی برعهده ی کیست؟!

در این بین، مسئولیت آگاهی رسانی در ارتباط با خطرات گاز مونوکسیدکربن، به خصوص در ماه های سرد سال بر عهده کیست؛ چگونه باید شهروندان بعضاً کم سواد و حاشیه نشین که در سرپناه های بسیار بی کیفیت و در آلونکهای مناطق فرودست و حاشیه ای زندگی می کنند، از خطرات بالقوه ی وسایل گرمایشیِ ناایمن مطلع شوند؟!

برای ساده سازی مساله می توان، جامعه هدف را به دو دسته عمده تقسیم کرد؛ یک گروه کارگران مهاجر (گروهی افغانستانی و گروهی مهاجران ایرانی شاغل در کلانشهرها) هستند که برای کار در بخش های یدی مانند بخش ساختمان، به شهرهای بزرگ مهاجرت می کنند و دور از خانواده در آلونکهای کارگری مشترک، شب را به صبح می رسانند؛ در این آلونکها، معمولاً از وسایل گرمایشی استاندارد استفاده نمی شود و خطر مسمومیت با گاز بسیار جدی است؛ ابوالفضل اشرف منصوری (کارشناس ارشد ایمنی و بهداشت کار) در ارتباط با کارگران مهاجر و سکونت آنها در اتاقک های کارگری می گوید: اگر تامین محل سکونت این کارگران برعهده ی کارفرما باشد، طبق قانون باید کارفرما به آنها آموزش های ایمنی لازم را ارائه بدهد و تجهیزات امن و باکیفیت در اختیار آنها قرار بدهد.

اما در مورد گروه دو، یعنی خانواده هایی که به دلیل فقر و کمبود امکانات مجبور به سکونت در آلونک های زاغه ای و حاشیه ایِ بدونِ کیفیت می شوند، آگاهی رسانی و آموزش برعهده دولت و رسانه های جمعی است؛ دولتی که براساس اصل ۲۹ و ۳۱ قانون اساسی باید مسکن باکیفیت و امکانات پیشگیری از بیماری و خطرات در اختیار شهروندان خود قرار دهد، وظیفه دارد لااقل در ارتباط با خطرات محیط های ناایمن به شهروندان آگاهی رسانی انجام دهد.

در این بین، نقش صداوسیما به عنوان رسانه جمعی و حاکمیتی بسیار برجسته است؛ صداوسیما باید به شهروندان در ارتباط با وسایل گرمایشی ایمن، چک و بررسی خطرات ناشی از تجمع گازها و جلوگیری از مسمومیت با گاز، آگاهی رسانی کند؛ سوال اینجاست که اگر صداوسیما نخواهد این کار مهم را برعهده بگیرد، چگونه می توان به تک تک خانواده ها و شهروندان حاشیه نشین و بعضاً کم سواد در ارتباط با خطرات مسمومیت با گاز، اطلاع رسانی کرد؟!وظیفه کیست که گروه های کمتر برخودار را از احتمال مرگِ خاموش با گاز، برحذر دارد؟!

اما علیرغم جدی بودن خطر مسمومیت با گاز و احتمال مرگ بیش از ۵۰۰ نفر در ماه های نیمه دوم امسال، صداوسیما و رسانه های جمعی هیچ برنامه مشخصی برای روشن کردن شهروندان و آموزشی ایمنی ندارند؛ به راستی آیا نجات جان صدها شهروند، به اندازه تبلیغ مدام فلان برند روغن مایع یا دوغ و دلستر، برای سیاستگذاران ارزش ندارد؟!

گزارش |نسرین هزاره مقدم|کارگر آنلاین

لینک کوتاه :

برای ذخیره در کلیپ برد، در باکس بالا کلیک کنید

اشتراک گذاری در :